Bir Sabah Uyandınız Rizeli Değilsiniz…
MÜRŞİDE OKUMUŞ
Rize güzel memleket
Çay kokayı gül gibi
Rize’ye doyum olmaz
Parlayı yıldız gibi
Cumhuriyet dönemine kadar sancak merkezi olan Rize, 20 Nisan 1924 tarihinde Vilayet olmuştur. 12 ilçesi bulunmaktadır. Rize’nin tarihi öncesi hakkında bilgilerimiz sınırlıdır. Yöreye hakim olan orman dokusu nedeniyle, Rize’nin tarih çağları ile ilgili bilgilere ışık tutacak arkeolojik bulgular da bu güne kadar ortaya çıkarılamamıştır. Rize’nin tarihi ancak komşu illerin ve bölgelerin tarihleri ile bağlantılı olarak ele alınabilmiştir. Ancak Rize denince akla doğal güzelliğiyle gözleri kamaştıran, bol oksijenli havası, doğal kaynak suları, yemyeşil çayırların arasından geçen akarsularıyla doğa harikası Karadeniz yaylaları, insanı adeta büyüler. Şehir insanına batarya görevi gören yaylalardan bazıları Kaçkar sıradağları eteklerinde ve Çamlıhemşin, Hemşin ve İkizdere ilçelerinin sınırları içerisinde yoğunlaşmaktadır.
Rize’deki yaylalardan bazıları şunlardır:
Çağırankaya, Polovit, Elevit, Ovit, Amlakit, Hodeçur, Samisdal, Pokut, Çat, Haçivanak, Karmik, Hemşin, Başyayla, Ortayayla, Erçenik, Avasor, Kaçkar, Aşağı Kavran, Yukarı Kavran, Hazindak, Çiçekli, Çayimakçur, Sal, Varda, Göl Yayla, Cimil, Hazende, Ambarlı, Çahperik, Kito, Karap, Kale, Gürmanuman, Varoş, Çermeçk, Dahter, Anzer, Aşağı Faso, Yukarı Faso gibi yaylalar Havaların ısınmasıyla açan çiçeklerin yeşillikler içerisinde oluşturduğu güzellik ile temiz havası, tarihi dokusuyla yaşamaya ve görülmeye değer yerlerdir.
Her yıl şehir gürültüsünden ve bunaltıcı sıcak havadan kurtulmak amacıyla çıkılan yaylalar, sessizlik içerisinde yükselen kuş sesleri ve serin havasıyla “kafa dinlemeye” değer görülüyor. Rize yöresi, doğal güzelliği, dağları, yaylaları ve denizi ile çok geniş bir turizm potansiyeline sahiptir.
Turizm sahasında yapılacak çalışmalar ile bölge yeni ve çok önemli bir gelir kaynağına daha kavuşma imkânı bulacak ve göçün önlenmesi de sağlanmış olacaktır.
Rize yöresi, doğal güzelliği, dağları, yaylaları ve denizi ile çok geniş bir turizm potansiyeline sahiptir.
Rize ekonomisi, çay tarımına ve çay işleme sanâyiine dayanır. Çay işleyen irili ufaklı 165 fabrika ve ya atölye, Dağlık ve ormanlık bir alan olan Rize’de ovalar yok denecek kadar azdır. En önemli sanayisi çay sanayisi dir. Türkiye’nin çay üretiminin üçte ikisine yakını Rize’de yetişir. İkliminin ılık oluşu ve bol yağış olması çay üretimine çok müsâittir. Çay tarımı 1940-1950 arasında yerleşmiş ve 1950’den sonra yaygınlaşmıştır. 40.000 hektarlık çay bahçelerinde ortalama 400.000 ton çay yetişir. Böylece çay tarımı Rize’nin esas tarım kolu olmuştur.
bu fabrikaların yedek parçası ve tâmiratını yapan ana tâmir fabrikası, çay paketleme ve ambalaj fabrikası vardır. Çay fabrika ve atölyelerinin dışında un fabrikaları, kereste fabrikaları, döküm fabrikaları, (lokum, reçel, helva ve şekerleme yapan) şekerli yiyecekler fabrikası, alüminyum mutfak eşyâsı üreten fabrika, balık unu ve balık yağı fabrikası ve çivi ve tel fabrikası gibi sanâyi kuruluşları vardırSu ürünleri (balıkçılık) ve orman ürünlerinin de ekonomiye büyük oranda katkı sağlar.Rize’de yaşayan % 70’e yakını tarım sektöründe çalışır. Rize’nin çayı, hamsi balığı ve ketenden yapılan Rize bezi meşhurdur.
Meyvecilik çaydan sonra ikinci derecede bir gelir kaynağıdır. Armut, elma, fındık ve mandalina yetişir. Rize ilinde, çay tarımı yaygınlaştıkça mısır tarımı gerilemiş ve buna bağlı olarak hayvancılık da eski önemini kaybetmiştir. Fakat yayla ve platolar zengin otlak ve mer’alarla kaplıdır ve hayvancılığa çok müsâittir. Arıcılık hızla yayılmaktadır. İkizdere’nin anzer balı çok meşhur ve kıymetlidir.
Balıkçılık oldukça ileridir. Balık üretiminde Ordu, Trabzon ve İstanbul’dan sonra dördüncü sırada yer alır. Rize kıyıları bol ve kaliteli balık potansiyeline sâhiptir. Rize balıkçıları, 30-40 tonluk balıkçı tekneleriyle açık deniz balıkçılığı da yaparlar. Kıyılarında hamsi, kefal, istavrit, palamut, barbunya, kalkan, zargana, izmarit, mezgit, lüfer, kırlangıç, torik, karagöz, tirsi ve levrek gibi kıymetli balıklar bol miktarda bulunur.
Rize’de 150.000 hektar orman ve 35.000 hektar fundalık alan vardır. Ormanlarda kayın, kızılçam, kestane, kızılağaç, akarağaç, titrek kavak, aksöğüt, gürgen, meşe, dişbudak ve çeşitli yabânî meyve ağaçları bulunur.
Rize’de oldukça zengin bakır, manganez ve kaolin yatakları vardır. Bunlardan yalnız az miktarda manganez çıkarılmaktadır.
Geleneksel Mutfak Kültüründe; 400’den fazla yemek ve gıda maddesi vardır. Yöre mutfağı; Mısır, Karalahana, Fasulye, Süt Ürünleri (Yoğurt, Ayran, Tereyağı,Peynir) ve Deniz Ürünleri (Hamsi) üzerine şekillenmiştir
Yöre mutfağı; mısır, karalahana, fasulye, süt ürünleri (yoğurt, ayran, tereyağı) ve deniz ürünleri üzerine şekillenmiştir. Şimdi buğday ununun kullanıldığı her yerde mısır unu kullanılırdı. Kurutma imkânı olmayan gıdaların muhafazasında salamura yöntemi gelişmiştir. Ekmek olarak; mısır ekmeği ve hamsili ekmek, lahanadan; etli lahana sarması, vurma lahana, haşlama yapılır. Fasulye; fasulye yemeği, fasulye turşusu, turşu tavali olarak mutfak kültürüne katkıda bulunur. Eskiden hayvancılığın daha yaygın olması sebebiyle süt ürünleri olarak tereyağı ve ayranın yaygın tüketimi söz konusu idi. Elde edilen minzi ve peynirden mıhlama yapılırken, kaymaktan yapılan höşmerim en meşhur yayla yemeğidir. Rize’nin özel bir tatlısı ise pepeçura dır. Siyah üzüm şırasına mısır unu katılıp karıştırılarak pişirilen pepeçura, yöreye has bir tat olarak yerini almıştır.Siyah üzümden elde edilen bir başka gıda maddesi ise pekmezdir. Özel olarak hazırlanmış az miktarda kül veya kireçle kestirilen Rize pekmezi kendine has bir tada sahiptir..Balık yemekleri olarak; alabalık tava, balık çorbası ve diğer balıklardan yapılan tava, buğulama ve ekşili türleri mevcuttur. Hamsiden ;yemekler bölümünde tarifleri anlatılan 21 değişik türde yemek yapılır
Kavgacı, ama kinci değil. (Çabuk kızıp öfkelenmesi, ancak erken yatışması. Tıpkı Karadeniz’in sert ve haşin dalgaları gibi. İnancı ve imanı, bu sertliğe adeta bir dalgakıran vazifesi görmektedir).
Atak, çalışkan, ve üretken bir insan modeli.
Kendisi ile dalga geçebilecek kadar kendine özgüveni olan güçlü bir kişilik (Temel ve Fadime karakteri gibi).
Kendinden olana aşırı bağlılık ve sahiplenme duygusu (Hemşerilik).
Göç ettiği yerlere getirdiği renk, çeşitlilik ve çeşni (Kavganın kine dönüşmesini önleyen barışçı insan tipi sayesinde, bazı dönemlerdeki tehcir hareketlerinde tercih edilen unsur haline gelmiştir).
Sevimli ve umut dolu, optimist ve sorun çözen bir karakter (Bu iyimser karakteri zamanla onu kaderci bir yapıya sürüklese de pratik yapısının gereği bunu da aşmayı bilmiştir).
MÜRŞİDE OKUMUŞ ÖZGEÇMİŞ
Çocukluğum eğitim hayatım ve iş yaşamım İstanbul’da geçti. Bağımsız Denetimci ve Mali müşavirim. Okumuş Çay ve Gıda San Tic Aş şirketinde YK Bşk Yrd sıyım Hayat çay ve Gıda Ltd şirketinin kurucu ortağıyım. Çeşitli STK larda Başkanlık,Başkan yardımcılığı,Komisyon başkanlığı görevlerinde bulundum.
Çalışma hayatıma Mali müşavir , İşletmeci olarak devam etmekteyim. Çeşitli STK larda görevlerim var. TOBB Rize Kadın Girişimciler kurucu başkanlığını ve 1 dönem başkanlığını yürüttüm. Amacımız kadınlara girişimcilik te rol model olmaktı. Karadeniz Tarımsal Üretim Derneğinin TÜGDER kurucu başkanlığını yaptım. Halen başkan yardımcılığını devam ettirmekteyim..Askon Anadolu İşadamları Derneğinde 1 dönem Tarım Hayvancılık Kom Başkanlığı yaptım.
Çalışma hayatıma ara vermeden eğitim hayatımı da tamamladım. Üniversite ve Yüksek lisans öğrenciliğimde hep çalıştım. İşletme Yüksek Lisans mezunuyum. En son Kadir Has Üniversitesinde işletme Masteri, MBA yaptım. Eğitimin ömür boyu sürmesinden yanayım. Yüksek Lisansımı yaparken 35 yaşındaydım. Tekrar öğrenime dönmek hayatımın dönüm noktası oldu. Öğrenim hayatıma dönme isteği SMMM sınavlarına hazırlanırken ortaya çıktı. Çeşitli üniversitelerin sertifika programlarına katıldım. Toplam olarak 35-40 tane sertifikaya sahibim. En son olarak SPK bağımsız denetim uzmanlığı belgemi almaya hak kazandım.. İşletme dalında doktora yapmayı planlıyorum. Özellikle Aile şirketlerinin kurumsallaşması konusunda bildiklerimi yaşadıklarımı aile şirketinin gelecek nesillerine aktarmak isterken akademik kariyerim de olsun istiyorum.Yayına hazırladığım üç adet kitabım bulunmaktadır.
Ayrıca Busines Coaching konusunda uzmanlık eğitimimi tamamladım. Sertifikasyon sürecindeyim. Koçluk görüşmelerimi tamamlıyorum. Koçluk mesleğini kendime çok uygun olduğunu düşünüyorum. İleride emeklilik hayallerimde sosyal sorumluluk denetçisi ve koçluk yapmak var. İngilizcenin önemini çok iyi biliyorum.. İngilizcemi geliştirmek için internet üzerinden İngilizce eğitimler alıyorum.
Şirketimiz; 2011 ve 2012 yılında Tobb ve Harvard üniversitesinin ortak çalışması olan amacının Hızla gelişen All arabia 500 şirketin içinde 71.olduk.
Gezginlik insanın kendisine yaptığı en özel en büyük yatırım.şimdiye kadar 47 ülke gördüm.Ama derneğimiz de 193 ülke gören insanları görünce daha yolun çok başında olduğumu ve gezme görme konusunda kendimin çok geliştirmeye ihtiyacım oluğunu düşünüyorum. Gezginlik benim için beşikten mezara hiç durmadan çalışacağımız insani görevimiz. Çünkü biliyorum ki gezmek dünyaya barış getirecek ve dünyasal korkularımızı alacak..
Hemen hemen tüm dini ve felsefi öğretilerde gezmenin ve görmenin insanı yaradana daha çok yakınlaştırdığını söyleyen düşünce ve yaratılış sözleri mevcuttur.
Merhum Prof Dr. Orhan Kural kurucusu olduğu Türkiye Gezginler Derneğinde 2008 yılından beri yönetiminde çeşitli görevler aldım..Çok sevdiğim nezih bir topluluk.Tüm üye arkadaşlarıma saygı ile selamlıyorum.
İşim nedeni ile sürekli Rizeye gitmekteyim..Bir çok fıkra gibi olaylara da tanık oluyorum. Bu olaylar aklıma geldikçe hala kendi kendime çok gülerim.
Bir gün Uçaktan indik Havaş otobüsüne bindik Rize ye doğru hareket ettik .Yolda yolcular teker teker otobüsten inmeye başladılar. İndikleri duraklarda eğer arabanın bagajında valizleri varsa şoför iniyor bagajdan yolculara valizlerini veriyor.
Trabzonun Of ilçesine geldik.Yolcu adam arkadan bağırdı.
İnecek var.
Şoför abi valiz varmı?
Adam bağırıyor evet var. Elimde.:)))
Gene bir gün Rize de dolaşıyorum. Apartmanın camında bir ilan var Kiralık Değildir.
Altında kocaman bir ok ile aşağı ki daireyi gösteriyor.Kiralık daire aşağıdır..
Biz Rizeliler kendimiz ile en iyi dalga geçen ve en çok kendimize gülen milletiz..
Ama başkalarının bize gülmesini pek hazmedemeyizJ)
Mürşide hanım bloğumuza hoş geldiniz
Elinize kaleminize sağlık.
Gerçektende yazınızda yazdığınız gibi, Rize’ye doyum olmaz. Yemekleri,yeşil ovaları, cana yakın insanları, müziği, halayları İle muhteşem bir yer…herkese tavsiye ederim ….
Geze kalın . Çok teşekkürler
Çok çok Teşekkürler Suzi hn okumaya değer gördünüz okudunuz onurlandım. Sağolun
Bir Rize gönüllüsü olarak Mürşide Okumuş hanıma Rizemizin güzelliklerini güzelce ortaya koyan bu güzel yazısı için teşekkür ediyor kutluyorum. Güzelleri çok kullandım, kendisi mali müşavir ama aileden çok önemli bir çay sanayicisi. Ürettikleri çaylar için de markası GÜZELÇAY olanı da benim özel sektör çayları içerisinde en beğendiğim.
Sayın Okumuş tek bir yazıya çok şeyi sığdırmaya çalışmış ister istemez. Önceki yıl hizmete açılan Pazar ilçemizdeki havalimanı uz sayesinde artık yaylalarımıza 30 dakikalık mesafede olunduğunu, konaklama için yıldızlı otellerin, bungalowların artık yeterince var olduğunu, çay öncesi ekonominin bel kemiği kenevirden Rize Bezi feretikonun yeniden üretilmeye başlandığı ve cazip hediyelik olduğunu, son yıllarda tarımsal ürünler arasında likapa ve kivi nin de hacimli yer aldığını, folklorumuzun zenginliğini bir sonraki yazısında detaylandırarak işkemesini öneriyor, sevgiyle selamlıyorum.
Değerli Recep bey. Yazıma yaptığınız katkı için sağolun varolun. Çok teşekkürler
Mürşide hanım Rize yazınız ile bloğumuzu şenlendirdiniz.Kaleminize,yüreğinize sağlık.Teşekkürler
Ben teşekkür ederim. Siz sağolun efendin
Sevgili gezgin arkadaşım Mürşide’cim. Herhalde Rize bir Rizelinin ağzından ancak bu kadar güzel anlatılabilirdi. Yüreğinize, kaleminize sağlık… Çok teşekkürler.
Sevcan hanımcım sizin gibi sıkı bir gezgindenmbu sözleri duymak ne güzel. Teşekkürler. Hocam
Mürşide ablacım, eline kalemine sağlık çok keyifli bir yazı olmuş. Memleketimiz çok güzel ama Rize ayrı bir güzel hayat dolu güzel insanları, doğası, leziz yemekleri, kemençeli bol halayları ile gezilmesi görülmesi gereken bir ilimiz. Herkese tavsiye ederim…Sevgiler.
Halecim. Sağolasın varolasın. Sende sıkı bir Rizenaşıpı olarak beğendiğine çok sevindim
Değerli Recep bey. Yazıma yaptığınız katkı için sağolun varolun. Çok teşekkürler
Selamlar Mürşide hanım sizde hoşgeldiniz bu guruba hoşgeldiniz ne güzel anlattınız Karadeniz i ben de oralara gittim muhteşem her köşesi emeğinize kaleminize sağlık bol bol yazmanız dileğiyle sevgiler🙏❤️🙋
Sevgili mürşide
kalemine sağlık ne güzel anlatmışsın karadenizi karadenizlileri seni tanımaktan çok mutluyum kurduğun güzel dünyanda sağlık ve mutluluklar diliyorum ayrıca bu güzel yazıya vesile olan yako beyede çok teşekkürler